Τι είναι οι πολύποδες παχέος εντέρου;

Οι πολύποδες είναι προσεκβολές (εξογκώματα) του βλεννογόνου (δηλαδή της εσωτερικής στιβάδας-της «φόδρας») του παχέος εντέρου. Οι πολύποδες ανάλογα με τα ιστολογικά τους χαρακτηριστικά διακρίνονται σε αδενωματώδεις και μη αδενωματώδεις. Επίσης, ανάλογα με το μέγεθός τους διακρίνονται σε μικροσκοπικούς (<5χιλιοστά), μικρούς (5-10χιλιοστά), μεσαίου μεγέθους (1-2εκατοστά) και μεγάλους (>2εκατοστά). Ανάλογα με το αν φέρουν μίσχο χωρίζονται σε μισχωτούς και άμισχους (επίπεδους). Οι πολύποδες του παχέος εντέρου είναι αρκετά συχνοί, με διάφορες επιδημιολογικές μελέτες να εκτιμούν την παρουσία τους σε 30-35% για άτομα άνω των 50 ετών και σχεδόν 50% του πληθυσμού άνω των 60 ετών.

Ποιοι είναι οι προδιαθεσικοί παράγοντες για ανάπτυξη πολυπόδων;

Υπάρχουν κάποιοι παράγοντες που θεωρούνται ευνοϊκοί για την ανάπτυξη πολυπόδων και κάποιοι άλλοι προστατευτικοί έναντι αυτών. Προδιαθεσικοί παράγοντες θεωρούνται οι παρακάτω:

• Ηλικία: οι πολύποδες παρατηρούνται συχνότερα στους πιο ηλικιωμένους.
• Κληρονομικότητα: πιο συχνά παρατηρούνται πολύποδες σε συγγενείς αυτών που διαγνώστηκαν με πολύποδες ή καρκίνο παχέος εντέρου.
• Διατροφή: η διατροφή με λιπαρά και κόκκινο κρέας προδιαθέτει σε δημιουργία πολυπόδων.
• Αλκοόλ, κάπνισμα: τα άτομα που πίνουν αλκοόλ και καπνίζουν είναι πιο επιρρεπή σε εμφάνιση πολυπόδων,
• Παχυσαρκία: οι υπέρβαροι και παχύσαρκοι παρουσιάζουν πιο συχνά πολύποδες.

Προστατευτικοί παράγοντες έναντι στη δημιουργία πολυπόδων είναι:

• Η διατροφή με τροφές πλούσιες σε φυτικές ίνες (φρούτα, λαχανικά, όσπρια)
• Η αυξημένη πρόσληψη τροφών πλούσιων σε ασβέστιο (γαλακτοκομικά), βιταμίνη C(φρούτα), φυλλικό οξύ (πράσινα λαχανικά) και σελήνιο (ξηροί καρποί, θαλασσινά).
• Χρήση μικρών ποσοτήτων ασπιρίνης.

Προκαλούν συμπτώματα οι πολύποδες;

Η συντριπτική πλειοψηφία των ατόμων που έχουν πολύποδες είναι εντελώς ασυμπτωματικοί. Αυτό σημαίνει ότι η απουσία συμπτωμάτων δεν εγγυάται την απουσία πολυπόδων.

Πως γίνεται η διάγνωση των πολυπόδων και ποια η σημασία ανεύρεσής τους;

Η καλύτερη εξέταση για την ανεύρεση πολυπόδων είναι η ολική κολονοσκόπηση. Αν σε έναν ασθενή διαγνωστεί πολύποδας/ες παχέος εντέρου θα πρέπει να αφαιρεθεί με κάποια ενδοσκοπική μέθοδο. Αυτό θα πρέπει να γίνει στην ίδια ή σε μια μελλοντική κολονοσκόπηση. Αν αφεθούν οι πολύποδες του παχέος εντέρου και δεν εξαιρεθούν υπάρχει η πιθανότητα να μεταλλαχθούν σε καρκίνο. Ο καρκίνος του παχέος εντέρου αποτελεί το δεύτερο συχνότερο καρκίνο του ανθρώπου στο δυτικό κόσμο και σχεδόν πάντα ακολουθεί μια πολυσταδιακή διαδικασία που από ένας απλός, «αθώος» πολύποδας με την πάροδο του χρόνου μεταπίπτει σε έναν κακοήθη πολύποδα (καρκίνο). Έτσι, γίνεται αντιληπτή η μεγάλη σημασία που έχει η προληπτική κολονοσκόπηση για την πιθανή ανακάλυψη και αφαίρεση πολυπόδων, όσο βρίσκονται ακόμα σε καλοήθη κατάσταση. Αυτή τη στιγμή υπάρχει οδηγία από την Αμερικάνικη, Ευρωπαϊκή και Ελληνική Γαστρεντερολογική Εταιρεία για προληπτική κολονοσκόπηση του γενικού πληθυσμού μετά τα 50 χρόνια. Με αυτήν τη στρατηγική θα μπορούσε σχεδόν να εξαλειφθεί ο καρκίνος του παχέος εντέρου.

Πώς αφαιρείται ένας πολύποδας;

Υπάρχουν διάφορες τεχνικές αφαίρεσης πολυπόδων. Η συντριπτική πλειοψηφία αυτών μπορεί να αφαιρεθεί κατά τη διάρκεια μιας κολονοσκόπησης. Σπάνια χρειάζεται ανοιχτό χειρουργείο για την εξαίρεση ενός πολύποδα. Ανάλογα με τον αριθμό, τα χαρακτηριστικά, το μέγεθος και τη θέση του πολύποδα μπορούν να χρησιμοποιηθούν διάφορες ενδοσκοπικές τεχνικές για μια πολυπεκτομή. Ο πολύποδας μπορεί να αφαιρεθεί με λαβίδα βιοψίας (με ή χωρίς τη χρήση ρεύματος) ή με βρόχο πολυπεκτομής με ή χωρίς έγχυση διαλύματος αδρεναλίνης υποβλεννογόνια με τη βοήθεια βελόνας σκληροθεραπείας και τη χρήση ή όχι ρεύματος (EMR, coldsnare…).

Κάθε πότε πρέπει να εξετάζεται κάποιος που αφαίρεσε έναν πολύποδα;

Η απάντηση σχετίζεται ανάλογα με τον αριθμό των πολυπόδων που αφαιρέθηκαν, τα ιστολογικά χαρακτηριστικά αυτών (βιοψίες), την ηλικία του ασθενούς και άλλους παράγοντες που θα εκτιμήσει ο γιατρός σας. Το μεσοδιάστημα για επανέλεγχο μπορεί να κυμαίνεται από τρεις μήνες ως πέντε χρόνια.