Τι είναι η ηπατίτιδα Β;

Η ηπατίτιδα Β είναι μια ιογενής λοίμωξη του ήπατος. Οφείλεται στον ιό της ηπατίτιδας Β (HBV), ο οποίος μπορεί να προκαλέσει τόσο οξεία, όσο και χρόνια φλεγμονή. Υπολογίζεται σήμερα ότι περίπου 400.000.000 άνθρωποι σε όλο τον κόσμο είναι χρόνιοι φορείς του ιού. Με την εφαρμογή εμβολιασμού στο γενικό πληθυσμό έχει παρατηρηθεί σημαντική πτώση του επιπολασμού του ιού, κυρίως στον ανεπτυγμένο κόσμο. Η ηπατίτιδα Β αποτελεί σήμερα την κύρια αιτία κίρρωσης και ηπατοκυτταρικού καρκίνου παγκοσμίως.

Ποιοι είναι οι τρόποι μετάδοσης της ηπατίτιδας Β;

1. Κάθετη μετάδοση: πρόκειται για τη μετάδοση του ιού από τη μητέρα στο παιδί κατά την ενδομήτριο ζωή, τον τοκετό ή μετά τον τοκετό. Είναι ο συνηθέστερος τρόπος μετάδοσης παγκοσμίως και στο 95% των περιπτώσεων γίνεται κατά τον τοκετό. Η καισαρική τομή δε φαίνεται να πλεονεκτεί σε σχέση με τον φυσιολογικό τοκετό. Λόγω της ανωριμότητας του ανοσοποιητικού συστήματος του βρέφους, γίνεται μετάδοση του ιού, χωρίς να μπορεί να γίνει κάθαρση αυτού, οπότε και μεταπίπτει σε χρονιότητα.

Ο μητρικός θηλασμός δεν αυξάνει την πιθανότητα μετάδοσης!!!

2. Οριζόντια μετάδοση: συμβαίνει κατά την παιδική ηλικία (σε παιδία ηλικίας 1-5 ετών) σε περιοχές ενδιάμεσης ενδημικότητας μέσω λύσης της συνέχειας των βλεννογόνων, με κοινή χρήση οδοντόβουρτσας, ξυραφιών και άλλων αιχμηρών αντικειμένων κυρίως ενδοοικογενειακά.
3. Σεξουαλική μετάδοση: αποτελεί τον πιο συχνό τρόπο μετάδοσης του ιού σε ενήλικες. Είναι εξίσου συχνή η μετάδοση σε ετεροφυλόφιλα και ομοφυλόφιλα ζευγάρια.
4. Μεταγγίσεις και παράγωγα αίματος: με τον έλεγχο των φιαλών αίματος η πιθανότητα μετάδοσης μέσω μετάγγισης έχει ελαχιστοποιηθεί.
5. Ενδοφλέβια χρήση ναρκωτικών: αποτελεί από τους συνήθεις τρόπους μετάδοσης της ηπατίτιδας όταν γίνεται κοινή χρήση βελονών.
6. Ιατρικές πράξεις: όταν δε γίνεται καλή αποστείρωση των ιατρικών εργαλείων υπάρχει πιθανότητα μετάδοσης του ιού. Το ίδιο συμβαίνει όταν δεν υπάρχουν καλές συνθήκες υγιεινής σε tattooκαι piercing.
7. Μεταμόσχευση οργάνων.

Ποια είναι η φυσική ιστορία της νόσου;

Η κλινική πορεία και το αποτέλεσμα που θα έχει η είσοδος του ιού της ηπατίτιδας Β σε έναν οργανισμό εξαρτάται από την ηλικία και την κατάσταση του ανοσοποιητικού συστήματος του οργανισμού αυτού.

• Νεογνό: όταν ένα νεογνό ή ένα βρέφος έρθει σε επαφή με τον ιό της ηπατίτιδας Β, λόγω της ανωριμότητας του ανοσοποιητικού του συστήματος κατά πάσα πιθανότητα θα αναπτύξει χρόνια λοίμωξη.
• Παιδί: όταν ένα παιδί 1-5 ετών έρθει σε επαφή με τον ιό οι πιθανότητες να αναπτύξει οξεία ηπατίτιδα Β ή χρόνια ηπατίτιδα Β είναι σχεδόν μοιρασμένες.
• Ενήλικας: όταν ένας ενήλικας έρθει σε επαφή με τον ιό, οι πιθανότητες να αναπτύξει οξεία ηπατίτιδα Β με πλήρη ίαση είναι 95%, η πιθανότητα να χρονίσει η λοίμωξη είναι 1-5% και η πιθανότητα για κεραυνοβόλο ηπατίτιδα περίπου 1%.

Ποια είναι τα συμπτώματα της οξείας ηπατίτιδας Β;

Ο χρόνος επώασης του ιού, από τη στιγμή δηλαδή που θα μπει στο σώμα μέχρι να εμφανιστούν τα πρώτα συμπτώματα είναι 1-6 μήνες. Στη συνέχεια ακολουθεί η πρόδρομη φάση, κατά την οποία εμφανίζονται γενικά συμπτώματα ίωσης, όπως είναι η αδυναμία, καταβολή, αδιαθεσία, πυρετός, αρθραλγίες και εξάνθημα δέρματος. Ακολουθεί η ικτερική φάση στο 30% των ασθενών, που εμφανίζεται κιτρινωπή χροιά δέρματος, υπέρχρωση ούρων (ούρα σαν κονιάκ) και αποχρωματισμός κοπράνων (κόπρανα σα στόκος). Τέλος ακολουθεί η μεθικτερική φάση, κατά την οποία μπορεί να υπάρχει για μεγάλο χρονικό διάστημα αίσθημα χρόνιας κόπωσης. Τελικά ο ιός καθαίρεται από τον οργανισμό σε διάστημα ως έξι μηνών. Αν ο ιός δεν εξαφανιστεί και συνεχίσει να υπάρχει στον οργανισμό για περισσότερο από έξι μήνες τότε μιλάμε για χρόνια λοίμωξη από τον ιό της ηπατίτιδας Β.

Ποια είναι τα συμπτώματα και η πορεία της χρόνιας ηπατίτιδας Β;

Αν η εμφάνιση του ιού επιμείνει για περισσότερο από έξι μήνες τότε λέμε ότι ασθενής πάσχει από χρόνια λοίμωξη από τον ιό της ηπατίτιδας Β. τις περισσότερες φορές ο ασθενής παραμένει χωρίς συμπτώματα ως ότου εμφανιστούν οι επιπλοκές της κίρρωσης ή του ηπατοκυτταρικού καρκίνου. Ένας ασθενής που πάσχει από χρόνια HBVλοίμωξη μπορεί να βρίσκεται σε μια από τις παρακάτω φάσεις:

• Φάση ανοσοανοχής
• Φάση ανοσολογικής κάθαρσης
• Φάση χρόνιας φορείας
• Φάση επανενεργοποίησης

Όλοι οι ασθενείς με χρόνια HBVλοίμωξη θα πρέπει να παρακολουθούνται από ειδικό γαστρεντερολόγο-ηπατολόγο και ανάλογα με τη φάση που βρίσκονται θα πρέπει να υποβάλλονται στις δέουσες εξετάσεις και πιθανόν να λαμβάνουν θεραπεία.

Υπάρχει θεραπεία για την ηπατίτιδα Β;

Οι ασθενείς με οξεία ηπατίτιδα Β συνήθως δε χρειάζονται ειδική θεραπεία, αλλά μόνο παρακολούθηση και κάποιες οδηγίες.

Για τη χρόνια ηπατίτιδα Β υπάρχουν θεραπείες, που μειώνουν τη φλεγμονή στο συκώτι και τα επίπεδα του ιού, δεν εξαφανίζουν όμως εντελώς τον ιό από το ανθρώπινο σώμα. Υπάρχουν δυο διαθέσιμες θεραπείες, η μια με ενέσεις ιντερφερόνης και η άλλη με από το στόματος χάπια με νουκλεοσιδικά ανάλογα.

Όλοι οι ασθενείς με χρόνια ηπατίτιδα Β θα πρέπει να παρακολουθούνται ανά τακτά χρονικά διαστήματα από γαστρεντερολόγο-ηπατολόγο, ο οποίος θα τους δώσει τις κατάλληλες οδηγίες.

Υπάρχει εμβόλιο για την ηπατίτιδα Β;

Ναι, υπάρχει διαθέσιμο εμβόλιο, που θα πρέπει να το κάνουν όλα τα παιδιά και οι περισσότεροι ενήλικες. Γίνεται σε τρεις δόσεις (0, 1, 6 μήνες) και έχει αποτέλεσμα στο 95% των ανθρώπων. Με τον επιτυχή εμβολιασμό επιτυγχάνεται ανοσία εφόρου ζωής και με τον τρόπο αυτό έχουμε καταφέρει μείωση της επίπτωσης και του επιπολασμού της ηπατίτιδας παγκοσμίως.